Czesiu - Śro 19 Kwi, 2006 00:14 Temat postu: Wszystko o cynku Cynk (Zn) jest niezbędnym mikroelementem występującym w organiźmie człowieka w ilości około 1.5-2.2 g i wchodzącym w skład ponad 70 enzymów [1] (wg [3] ponad 200), z których szczególnie ważnym jest dysmutaza ponadtlenkowa (SOD - SuperOxide Dysmutase) - antyoksydant. W surowicy (płynnej części krwi) cynk wystepuje w ilości 11-19 mmol/l [8] - w krwi stanowi 0.1% całej ilości tego pierwiastka, 95% znajduje się we wnętrzu komórek [7]. Rola i działanie w organiźmie - ochronia i naprawia DNA, - bierze udział w synetezie białka, kwasów nukleinowych (DNA i RNA), insuliny, prostaglandyn, a także w utrzymaniu równowagi kwasowo-zasadowej oraz innych pierwiastków śladowych (Mn, Mg, Se, Cu), - wpływa na pracę mózgu, mięśni, układu immunologicznego, - jest niezbędny do prawidłowego wzrostu i rozwoju gonad u mężczyzn, funkcjonowania prostaty, - wykazuje działanie antywirusowe, - jest niezbędny w utrzymaniu prawidłowego poziomu witaminy A we krwi oraz stałego poziomu energii, - przyspiesza gojenie ran, poprawia stan skóry i zabezpiecza przed infekcjami, - wspomaga w tworzeniu się kości i zębów, - jest pomocny w leczeniu miażdzycy, chorób umysłowych, utraty smaku, - obniża poziom cholesterolu i poprawia ogólny metabolizm, - jest antagonistą metali ciężkich: kadmu i ołowiu. Według [3] połowa ludzi nie spożywa wystarczającej ilości cynku wraz z pożywieniem. Dodatkowo styl życia i stan środowiska przyczyniaja się do jego zwiększonego zapotrzebowania. Przyczyny niedoboru cynku - stres, alkohol, palenie papierosów, częste uprawianie seksu (szczególnie w przypadku mężczyzn) - w nadmiarze pozbawiają organizm cynku, - stosowanie środków antykoncepcyjnych, długotrwałych kuracji odchudzających i głodówek obniża poziom cynku w organiźmie, - u sportowców występuje zwiększone zapotrzebowanie na ten pierwiastek - jest on usuwany wraz z potem, - choroby: zapalne jelit i zespoły złego wchłaniania, obniżenie poziomu albumin w surowicy (albuminy są białkami będącymi głównym transporterem cynku z jelit do wątroby), alkoholizm, oparzenia i rozległe urazy, cukrzyca, przewlekłe zakażenia, choroby wątroby, nerek i trzustki [7], - dieta wegetariańska (mała ilość tego pierwiastka w produktach roślinnych) wpływa na obniżone dostawy cynku waz z pokarmem, - oczyszczanie i przetwarzanie, mające na celu dłuższy termin ważności, powoduje usuwanie składników mineralnych z pożywienia; w procesie przetwarzania (oczyszczania) utrata cynku wynosi: biała mąka - 78%, cukier rafinowany - 88%, oczyszczony ryż - 54%, - stosowanie sztucznych nawozów w rolnictwie przyczynia się do obniżenia poziomu cynku, jak też innych minerałów, w produktach żywieniowych, - zwiększone zapotrzebowanie na mikro- i makroelementy wynikające z zanieczyszczenia środowiska i większych ilości toksyn, w tym metali ciężkich, które współzawodniczą z potrzebnymi człowiekowi minerałami, - wchłanianie cynku upośledzają: nadmiar cukru, wysokie dawki fitynianów (soja, ziarna zbóż), szczawianów (rabarbar i szpinak), wysokie spożycie wapnia i żelaza, niskie spożycie białka. Objawy niedoboru cynku - białe plamy na paznokciach (bielactwo paznokci) oraz ich łamliwość, - choroby skóry w tym: niedobór pigmentu, trądzik, zapalenie skóry, rozstępy, podatność na zakażenia, dłuższe gojenie się ran, przetłuszczająca się i blada skóra, - brak apetytu, stany depresyjne, znużenie, zaburzenia emocjonalne i umysłowe, brak popędu płciowego, - wypadanie i łamliwość włosów, - drżenie kończyn, trudności z chodzeniem, - kurza ślepota (słabe widzenie przy słabym oświetleniu). Co można zrobić? - ograniczyć przyczyny niedoboru, czyli przede wszystkim: - rzucić palenie, - ograniczyć spożycie alkoholu, słodyczy (cukru), - spożywać produkty bogate w cynk (patrz źródła) oraz zwiększających jego absorpcję, sa to: kwasy organiczne - cytrynowy (owoce, najwięcej w cytrusach), mlekowy (kwaśne produkty mleczne, najlepiej kefir, jogurt naturalny), witaminy A, E i B6, magnez, wapń i fosfor; wchłanianie wspomaga również kwas żołądkowy. Dawkowanie - dzieci 7 mg, - dorośli 15-20 mg, w przypadku problemów z: prostatą - 80 mg, nerkami - 50-80 mg, skórą - 50 mg, tarczycą (niedoczynność) - 15-30 mg, (przy zwiększonym podawaniu cynku należy kontrolować poziom miedzi) - zwiększone zażywanie preparatów z cynkiem powinno się odbywać pod kontrolą lekarza, - najlepsza postać - cytrynian i pikolinian cynku. Nadmiar - przedawkowanie może wystąpić jedynie w przypadku suplementacji sztucznymi preparatami; zbyt duża ilość cynku odkłada się w wątrobie i nerkach, powoduje objawy zatrucia; dawka powyżej 2 g może doprowadzić do zaburzeń żołądkowo-jelitowych, wymiotów, anemii, zaburzeń wzrostu, sztywności, osłabienia apetytu a nawet śmierci, - cynk jest antagonistą miedzi (bardzo ważnego pierwiastka w vitiligo), dlatego suplemntacja powinna się odbywać z udziałem cynku i miedzi (w stosunku Zn:Cu - 10:1 - ale najlepiej skonsultować to z lekarzem lub specjalistą w tej dziedzinie), cynk obniża również poziom żelaza, - zatrucia występują w przypadku spożycia produktów przechowywanych w naczyniach galwanizowanych lub opryskiwanych preparatami cynkowymi. Źródła występowania - ostrygi (owoce morza), - mięso zwierząt (wątroba), - ryby, - chude mleko, - orzechy (wszystkie rodzaje), migdały, - pestki dyni i słonecznika, ziarna sezamu, - jaja, - rośliny strączkowe, - pełnoziarniste zboża (owies, żyto, pszenica) i ich kiełki (nawet lepsze rozwiązanie z powodu mniejszej zawartości kwasu fitynowego), - warzywa (rzepa, czosnek, cebula, chrzan, marchew), - musztarda ziarnista, - drożdże piwne. Cynk a vitiligo Badania na poziomie molekularnym wykazały w bielaczej skórze niedobory antyoksydantów, co doprowadza do stresu oksydacyjnego i niszczenia przez reaktywne formy tlenu melanocytów oraz hamowania tyrozynazy - enzymu biorącego udział w tworzeniu melaniny. Ważna rola cynku w vitiligo wynika głównie z faktu, iż enzym SOD eliminujący wolne rodniki jest zależna od tego pierwiastka. Dodatkowo bierze on udział, podobnie jak inne pierwiastki śladowe (w tym miedź), w melanogenezie (powstawaniu barwnika). Opublikowano niedawno wyniki badań, które miały na celu zmierzenie poziomu cynku w surowicy krwi osób chorych na vitiligo i porównanie ich z wynikami grupy kotrolnej. Analiza wyników wskazała, iź obniżony poziom cynku występował u 13 (21.6%) spośród 60 osób cierpiących na vitiligo, natomiast w grupie kontrolnej nie wykryto odstępstw od normy (11-19 mmol/l), co stanowi znaczną różnicę. Dodatkowo u większości osób chorujących od 2 do 5 lat poziom pierwiastka był obniżony [8]. Wniosek, jaki wyciągnęli naukowcy jest taki, iż istnieje interesująca zależność między obniżonym poziomem cynku, a występowaniem vitiligo. Potrzeba jednak badań na szerszą skalę, aby potwierdzić te wyniki. Mimo, że w powyższym artykule podają, że w badaniach z 2002 roku nie wykazano obniżonego poziomu cynku u osób z vitiligo, znacznie wcześniej już stwierdzono tę zależność. W opublikowanych w 1987 roku badaniach pokazano, że poziom cynku we krwi u osób z vitiligo był znacznie obniżony i występowało to tylko w tej chorobie - u osób chorych na łysienie plackowate, trądzik różowaty, wrzody żylne i egzemę poziomy tego pierwiastka we krwi były prawidłowe. W przypadku łuszczycy poziom cynku był zwiększony u wszystkich chorych. Natomiast poziomy cynku w surowicy krwi u wszystkich badanych były zmniejszone. Dodatkowo wykazano niskie poziomy miedzi we krwi pobranej od chorych. Poziomy magnezu zarówno w surowicy, jak i we krwi były podobne, ale zwiększone w porównaniu z grupa kontrolną. Źródła 1. Tadeusz Mańczak, Między zdrowiem i chorobą, Warszawa 1996. 2. O. Teodor Książkiewicz, Ziołolecznictwo Ojców Bonifratrów, Warszawa 2000. 3. Patrick Holford, Smak zdrowia, Warszawa 1999. 4. Dharma Singh Khalsa, Żywnośc lekarstwem, Łódź 2005. 5. http://www.vegetarian.pl/...inysladowe.html 6. http://www.mediweb.pl/nut...vad.php?id=1028 7. Biopierwiastki dla urody - CYNK 8. Shameer P, Prasad PV, Kaviarasan PK. Serum zinc level in vitiligo: A case control study. Indian J Dermatol Venereol Leprol [serial online] 2005 [cited 2006 Apr 18];71:206-207. Artykuł w pełnej wersji dostępny jest w języku angielskim tutaj. Dodatkowe linki Wikipedia - cynk Cynk Cynk i selen walczą z chorobą do końca Cynk - pierwiastek piękna Cynk |
||||||
