vitiligo.com.pl

Vitiligo.com.pl

W poszukiwaniu straconego pigmentu
Dzisiaj jest wtorek,
19. marca 2024

Laseroterapia

Wykorzystanie laserów we współczesnej medycynie jest bardzo rozpowszechnione. Dzięki właściwościom światła laserowego zwiększyła się skuteczność terapii oraz ograniczone zostały skutki uboczne w porównaniu z dotychczasowymi metodami leczenia.

Laser ekscymerowy

Przeprowadzone badania z impulsowym laserem ekscymerowym (XeCl) o długości fali 308 nm (długość fali jest bliska wykorzystywanej w NB UVB) wykazały wysoką skuteczność w leczeniu bielactwa. Laser daje przewagę nad lampami, polegającą na możliwości dostarczenia wysokich dawek światła w określone okolice na skórze za pomocą światłowodu, co umożliwia leczenie miejsc trudno dostępnych [1].

Zastosowanie lasera ekscymerowego skraca czas repigmentacji. Pierwsze oznaki powrotu pigmentu mogą pojawić się nawet po 5 sesjach [2, 3, 5]. Początkowa dawka wynosi 100 mJ/cm², następnie zwiększana jest o 50 mJ/cm² lub o 10-25% dawki początkowej aż do wystąpienia zaczerwienienia (rumienia) [1-5]. Rozmiar plamki lasera może być stosunkowo mały (2x2 cm [3]) lub znacznie większy (36x14 cm [5]).

W badaniach stosowano różne dawki i sposoby ich zwiększania, biorąc pod uwagę typ skóry pacjenta oraz umiejscowienie zmian (największe dawki zalecane są dla dłoni i stóp) i odpowiedź na leczenie. Leczenie prowadzone jest 2 razy w tygodniu, a najlepsze efekty uzyskuje się na skórze twarzy, gdzie barwnik wraca najszybciej i w największej ilości w porównaniu z innymi częściami ciała. Dłonie i stopy odpowiadają na leczenie nawet wolniej niż w konwencjonalnej fototerapii. Zauważono również wyraźny związek pozytywnej odpowiedzi na naświetlania z typem skóry. Lepiej reagują na leczenie osoby z ciemną karnacją (najlepiej typ III i wyższy) [1-5]. Natomiast wiek, płeć oraz czas trwania choroby nie miały większego znaczenia w skuteczności terapii [3], chociaż ostatni czynnik według różnych badań miał znaczenie, podobnie jak w innych metodach fototerapii [1, 4]. Pacjenci z małymi i średnimi zmianami reagowali lepiej [3].

Oznaki repigmentacji po pierwszych ośmiu sesjach wykazało pacjentów 95%, natomiast 89% uzyskało zadowalające efekty po 3 miesiącach leczenia. Wykazano, że efektywność tej metody jest większa od NB UVB oraz cechuje się szybszym pojawieniem się repigmentacji i mniejszą sumaryczną dawką promieniowania, co zmniejsza ryzyko niepożądanych efektów. Podczas naświetlań zdarzały się niewielkie oparzenia i pęcherze, jednak po ich ustąpieniu leczenie kontynuowano przy zmniejszonej dawce [5].

Wadą tej metody leczenia jest ograniczony do niej dostęp, bardzo wysoka cena oraz możliwość zastosowania przy niewielkich zmianach. W Stanach Zjednoczonych produkowana jest wersja do użytku domowego (Xtrac Laser). Pacjenci osiągają dobre rezultaty [6].

wstecz    w górę

Laser helowo-neonowy

Niskoenergetyczne lasery znalazły zastosowanie głównie w dziale medycyny zwanej biostymulacją lub LLLT. Teoretyczne podstawy i obserwacje kliniczne nad pozytywnym wpływem światła laserowego w leczeniu bielactwa potwierdzono w badaniach [7, 8].

W latach 1982-1984 grupa badaczy wykazała, że naświetlania niskoenergetycznym laserem wpływa na nieprawidłową biosyntezę katecholaminy w chorobach skórnych, m.in. w sklerodermie i vitiligo. Udowodniono, że monochromatyczne światło o niskiej energii może wywoływać efekty fotoochronne, antyoksydacyjne i fotonaprawcze. Laser helowo-neonowy (He-Ne, λ=632.8 nm) o gęstości mocy 25 mW/cm² miał korzystny wpływ na repigmentację u 18 chorych na bielactwo. Postanowiono następnie wykorzystać te doniesienia w leczeniu odbarwień. Naświetlano pacjentów laserem o gęstości mocy 20 mW/cm² przez 10 minut, 5 razy w tygodniu. Po 6-8 miesiącach terapii zaobserwowano znaczną poprawę u 63.9% osób oraz umiarkowaną repigmentację w 34.4% przypadków [7].

Dodatkowo hodowane keratynocyty i fibroblasty naświetlano laserem He-Ne o gęstości energii 0.5-1.5 J/cm² i obserwowano efekt działania wiązki laserowej na wzrost i rozmnażanie melanocytów. Stwierdzono znaczący wzrost bFGF uwalnianego z fibroblastów, jak i keratynocytów oraz zauważono istotny wzrost NGF uwalnianego z keratynocytów. Czynniki wydzielane przez keratynocyty pobudzały pobór 3H-tymidyny oraz proliferację hodowanych melanocytów. Co więcej, migracja melanocytów była wzmagana bezpośrednio poprzez promieniowanie laserowe lub pośrednio przez czynniki uwalniane z pobudzanych światłem keratynocytów. Podstawowy czynnik wzrostu fibroblastów jest przypuszczalnym czynnikiem wzrostu melanocytów, natomiast NGF jest czynnik parakrynny dla przetrwania melanocytów w skórze. Zarówno bFGF, jak i NGF stymulują migrację komórek pigmentowych. Można więc stwierdzić, że zastosowane światło laserowe wyraźnie pobudza migrację i rozmnażanie melanocytów oraz uwolnienie mitogenu dla wzrostu komórek pigmentowych. Monochromatyczne, spójne światło wiązki laserowej może też przyczynić się do odbudowy uszkodzonych melanocytów, tworząc sprzyjające repigmentacji mikrośrodowisko. W badaniach naświetlano też 30 chorych z bielactwem segmentowym ze zmianami umiejscowionymi na skórze głowy i/lub szyi. Stosowano punktowo światło z lasera He-Ne o gęstości energii 3 J/cm² jeden lub dwa razy w tygodniu. Średnio po 16 sesjach zauważono wstępną repigmentację. Znaczącą poprawę (>50%) zaobserwowano u 18 spośród 30 (60%) chorych, 3 osoby wyleczono zupełnie, natomiast dalsze 3 nie wykazały żadnej odpowiedzi na naświetlania. Dobre efekty uzyskano stosując naświetlania zarówno w przypadku odmiany segmentowej, jak i NSV (NonSegmental Vitiligo) [8].

Skuteczność tej metody jest porównywalna z konwencjonalnymi sposobami leczenia bielactwa. Nie zaobserwowano żadnych efektów ubocznych, co w połączeniu z łatwością stosowania i stosunkowo niskim kosztem leczenia sprawia, że laser helowo-neonowy jest potencjalnie użytecznym narzędziem terapeutycznym w terapii vitiligo [8].

wstecz    w górę

Piśmiennictwo

  1. Taneja A., Trehan M., Taylor C. R., 308-nm excimer laser for the treatment of localized vitiligo. Int J Dermatol 2003, 42: 658-662. [PubMed]
  2. Wilson F., Excimer laser slashes vitiligo treatment time. Dermatology Times, Special Report 2004.
  3. Hadi S. M., Spencer J. M., Lebwohl M., The use of the 308-nm excimer laser for the treatment of vitiligo. Dermatol Surg 2004, 30: 983-986. [PubMed]
  4. Esposito M., Soda R., Costanzo A., Chimenti S., Treatment of vitiligo with the 308 nm excimer laser. Clin Exp Dermatol 2004, 29: 133-137. [PubMed]
  5. Leone G., Iacovelli P., Paro Vidolin A., Picardo M., Monochromatic excimer light 308 nm in the treatment of vitiligo: a pilot study. J Eur Acad Dermatol Venereol 2003, 17: 531-537. [PubMed]
  6. Vitiligo Support International
  7. Mandel A. S., Haberman H. F., Pawlowski D., Goldstein E., Non PUVA nonsurgical therapies for vitiligo. Clin Dermatol 1997, 15: 907-919. [PubMed]
  8. Yu H. S., Wu C. S., Yu C. L., Kao Y. H., Chiou M. H., Helium-neon laser irradiation stimulates migration and proliferation in melanocytes and induces repigmentation in segmental-type vitiligo. J Invest Dermatol 2003, 120: 56-64. [PubMed]
Inne publikacje na temat leczenia vitiligo laserem excymerowym
  1. Passeron T, Ortonne JP, Use of the 308-nm excimer laser for psoriasis and vitiligo. Clin Dermatol. 2006 Jan-Feb;24(1):33-42. [PubMed]
  2. Hofer A, Hassan AS, Legat FJ, Kerl H, Wolf P. Optimal weekly frequency of 308-nm excimer laser treatment in vitiligo patients. Br J Dermatol. 2005 May;152(5):981-5. [PubMed]
  3. Hong SB, Park HH, Lee MH. Short-term effects of 308-nm xenon-chloride excimer laser and narrow-band ultraviolet B in the treatment of vitiligo: a comparative study. J Korean Med Sci. 2005 Apr;20(2):273-8. [PubMed Full text PDF [135kB]]
  4. Passeron T, Ostovari N, Zakaria W, Fontas E, Larrouy JC, Lacour JP, Ortonne JP. Topical tacrolimus and the 308-nm excimer laser: a synergistic combination for the treatment of vitiligo. Arch Dermatol. 2004 Sep;140(9):1065-9. [PubMed]
  5. Ostovari N, Passeron T, Zakaria W, Fontas E, Larouy JC, Blot JF, Lacour JP, Ortonne JP. Treatment of vitiligo by 308-nm excimer laser: an evaluation of variables affecting treatment response. Lasers Surg Med. 2004;35(2):152-6. [PubMed]
  6. Choi KH, Park JH, Ro YS. Treatment of Vitiligo with 308-nm xenon-chloride excimer laser: therapeutic efficacy of different initial doses according to treatment areas. J Dermatol. 2004 Apr;31(4):284-92. [PubMed]
  7. Kawalek AZ, Spencer JM, Phelps RG. Combined excimer laser and topical tacrolimus for the treatment of vitiligo: a pilot study. Dermatol Surg. 2004 Feb;30(2 Pt 1):130-5. [PubMed]
  8. Spencer JM, Nossa R, Ajmeri J. Treatment of vitiligo with the 308-nm excimer laser: a pilot study. J Am Acad Dermatol. 2002 May;46(5):727-31. [PubMed]
1