Ankieta zosta³a przeprowadzona drog± internetow±. Opisuje problemy, z jakimi borykaj± siê chorzy na bielactwo oraz przedstawia ich opinie na tematy zwi±zane z sam± chorob±. W sonda¿u wziê³o udzia³ 25 osób (22 kobiety oraz 3 mê¿czyzn) w wieku od 17 do 46 lat (¶rednia wieku 26.7 lat, dwie osoby nie wspomnia³y) choruj±cych na vitiligo od 4 miesiêcy do 30 lat (¶rednio 12.5 lat, dwie osoby nie wspomnia³y). Warto¶ci procentowe zosta³y zaokr±glone do liczb ca³kowitych.
Zdecydowana wiêkszo¶æ ankietowanych (96%) interesuje siê t± chorob± i chce poznaæ odpowiednie dla siebie lekarstwo, a 64% jest zdania, ¿e w najbli¿szych kilku latach poznamy dok³adne jej przyczyny. Z ujawnieniem siê choroby najczê¶ciej wi±zane s± czynniki psychologiczne i emocjonalne, takie jak przewlek³y stres i silne prze¿ycia emocjonalne, co obrazuje wykres 1.
Dodatni wywiad rodzinny potwierdzi³o 8 osób (32%). U 7 z 12 chorych, którzy uwa¿aj± geny za jedn± z g³ównych przyczyn, bielactwo wystêpowa³o lub wystêpuje u cz³onków ich rodzin.
Dla wiêkszo¶ci osób (92%) g³ównym ¼ród³em w zdobywaniu informacji o chorobie jest Internet, a 88% ankietowanych t± drog± bierze czynny udzia³ w wymianie do¶wiadczeñ z innymi chorymi. Z serwisów obcojêzycznych po¶wiêconych vitiligo korzysta nieco ponad po³owa osób (56%), natomiast blisko 2/3 (64%) nie jest zadowolona z dostêpnych informacji na polskich stronach internetowych. Rzadziej chorzy siêgaj± do ¼róde³ naukowych (32%) oraz korzystaj± z pomocy rodziny i znajomych (20%). Znaczna czê¶æ ankietowanych (44%) czerpie informacje z obserwacji w³asnego organizmu. Zaledwie 7 z 25 osób (28%) zdoby³o rzeteln± wiedz± od lekarza dermatologa. Wykres 2 przedstawia g³ówne ¼ród³a informacji o bielactwie, z jakich korzystaj± ankietowani.
Wyniki ankiety potwierdzaj± du¿e oddzia³ywanie choroby na jako¶æ ¿ycia osób z bielactwem. Nieco ponad dwie trzecie ankietowanych (68%) przyzna³o, ¿e bielactwo wywiera lub mo¿e wywieraæ wp³yw na podejmowanie wa¿nych ¿yciowych decyzji, takich jak za³o¿enie rodziny czy wybór pracy. Tylko jedna spo¶ród 25 osób (4%) uwa¿a, ¿e choroba nie ma wp³ywu na mniej wa¿ne aspekty ¿ycia codziennego, np. wybór ubioru czy decyzja o wyj¶ciu na basen. Mimo to, 44% ankietowanych uwa¿a, ¿e vitiligo nie determinuje znacz±co ich zachowania. Równie¿ nie przeszkadza wiêkszo¶ci osobom (60%) w nawi±zywaniu nowych znajomo¶ci. Jedynie w 12% przypadków obecno¶æ bia³ych plam stanowi problem w kontaktach z nowo poznanymi lud¼mi, a 28% osób deklaruje, ¿e ten wp³yw jest niewielki. Nasze spo³eczeñstwo wydajê siê byæ tolerancyjne wobec chorych, co potwierdza 71% osób oraz fakt, ¿e blisko 2/3 chorych (64%) nie spotka³o siê z dyskryminacj± lub niemi³ymi reakcjami wobec siebie lub innych osób cierpi±cych na vitiligo. Prawie po³owie ankietowanych (48%) nie przeszkadzaj± pytania obcych ludzi odno¶nie bia³ych zmian na skórze, a blisko 1/3 osób (32%) podobnych pytañ nikt nie zada³. Co pi±ta chora osoba (20%) wola³aby takich pytañ nie s³yszeæ.
Mimo, ¿e 15 z 25 (60%) osób jest zdania, i¿ barwnik w skórze da siê ca³kowicie przywróciæ, wiêkszo¶æ prowadzi leczenie (68%), albo pod kontrol± lekarza (24%) albo we w³asnym zakresie (44%), a dalsze 24% ankietowanych (6 z 25 osób) planuje siê leczyæ. Tylko jedna osoba, która wziê³a udzia³ w sonda¿u (4%) nie stosuje leczenia. W dwóch przypadkach (8%) zosta³a postawiona pocz±tkowo b³êdna diagnoza. Zdecydowana wiêkszo¶æ ankietowanych (84%) uwa¿a, ¿e lekarstwa powinno siê szukaæ zarówno w rozwoju nauki i medycyny naturalnej, jak te¿ w poprawie stylu ¿ycia i od¿ywiania chorych. Trzy osoby (12%) najwiêksze nadzieje wi±¿± z samym rozwojem nauki, natomiast jedna (4%) by³a zdania, ¿e najbardziej licz± siê poprawa stylu ¿ycia i terapie naturalne. Sporo osób (58%) zadeklarowa³o, ¿e prowadzi w miarê mo¿liwo¶ci leczenie kompleksowe (obejmuj±ce, prócz terapii konwencjonalnych, poprawê trybu ¿ycia). Bardzo niewiele osób jest zadowolona z sytuacji panuj±cej w polskiej S³u¿bie Zdrowia. Zdecydowana wiêkszo¶æ (92%) uwa¿a, ¿e w Polsce jest k³opot z podjêciem i prowadzeniem leczenia, edukacja i metody leczenia dotycz±ce vitiligo s± wed³ug 83% badanych przestarza³e, a lekarze, jak twierdzi 96% osób, nie przywi±zuj± wagi do leczenia kompleksowego. Prowadzenie leczenia jest dla wiêkszo¶ci osób (72%) bardzo kosztowne. Tylko jeden z 25 (4%) ankietowanych jest przeciwnego zdania, a co pi±tej osobie jest trudno okre¶liæ wysoko¶æ wydatków na ten cel. Chêæ testowania nowych terapii wyrazi³o 20 spo¶ród 25 (80%) chorych, jednak 11 z nich zgodzi³o by siê na udzia³ w takim projekcie tylko pod warunkiem gwarancji bezpieczeñstwa. Jedna osoba (4%) by odmówi³a, a dalsze 4 (16%) waha³y by siê z podjêciem decyzji. Ilustruje to wykres 3.
Wyniki ankiety zdaj± siê potwierdzaæ obserwacje i doniesienia badaczy o z³o¿ono¶ci omawianego problemu. Bielactwo nie jest tylko chorob± skóry i problemem estetycznym, lecz raczej zaburzeniem równowagi zdrowotnej ca³ego organizmu, uwidocznionym na skórze, który w istotny sposób wp³ywa na ¿ycie chorych.
Rodzinne wystêpowanie choroby potwierdzi³o 32% badanych, co jest zgodne z przedzia³em, podawanym przez niezale¿ne badania, wynosz±cym 6-38%. Zbyt ma³a liczba ankietowanych nie pozwala jednak na potwierdzenie zale¿no¶ci czêstszego rodzinnego wystêpowania schorzenia, w¶ród osób deklaruj±cych znacz±cy wp³yw genów na ujawnienie siê bielactwa, co zosta³o zauwa¿one w ankiecie przeprowadzonej przez irañskich badaczy [1].
Wielorakie czynniki etiologiczne obrazuje wykres 2. Wielu ankietowanych (24%) wskaza³o, i¿ bielactwo ujawni³o siê u nich równie¿ z innych, mniej powszechnych powodów. W zwi±zku z tym, przed przyst±pieniem do leczenia, nale¿y staraæ siê rozpoznaæ mo¿liwie wszystkie przyczyny, opieraj±c siê na wynikach badañ i uwzglêdniaj±c aspekty psychologiczne, a nastêpnie próbowaæ je wyeliminowaæ. Leczenie konwencjonalne nie jest ³atwe ani tanie, co czêsto pogarsza sytuacjê szczególnie chorych z nasilonymi i/lub widocznymi zmianami, natomiast prowadzenie leczenia kompleksowego dodatkowo wymaga od pacjentów wielu wyrzeczeñ, silnej woli i dyscypliny. Niestety wiêkszo¶æ dermatologów nie przywi±zuje wagi do takiego postêpowania. Jest to prawdopodobnie jedna z g³ównych przyczyn, dla której pacjenci zmuszeni s± do rozwijania w³asnego stanu wiedzy o chorobie. Czêsto jednak dostêp do ¼róde³ z aktualnymi informacjami jest ograniczony, a rolê lekarzy w udzielaniu porad czêsto zastêpuj± serwisy internetowe oraz w³asne obserwacje i komunikacja.